HOOFDSTUK II

Er schijnt slechts één uitweg uit al deze moeilijkheden. In de pogingen om de natuurverschijnselen vanuit een mechanisch standpunt te beschouwen, gedurende de hele ontwikkelingsgang van de natuurwetenschap tot aan de twintigste eeuw, was het telkens nodig kunstmatige substanties in te voeren, zoals elektrische en magnetische fluïda, lichtdeeltjes of ether. Het resultaat was slechts het in enkele punten samenbrengen van alle moeilijkheden, zoals de ether in het geval van de lichtverschijnselen. Het schijnt tenslotte dat alle vruchteloze pogingen om een ongecompliceerd ethermodel op te stellen en alle overige bezwaren erop wijzen dat de fout ligt in de fundamentele veronderstelling dat het mogelijk moet zijn alle natuurgebeuren te verklaren van mechanisch standpunt. De natuurwetenschappen zijn er niet in geslaagd het mechanische programma op overtuigende wijze uit te voeren en heden ten dage gelooft geen natuurkundige meer aan de mogelijkheid het uit te kunnen voeren.