HOOFDSTUK I

Wij vermijden zulke geschillen door een thermometer te gebruiken, een instrument dat in primitieve vorm door Galilei is ontworpen. Hier treffen wij deze bekende naam weer aan! Het gebruik van de thermometer berust op enige duidelijke fysische begrippen. Wij zullen deze toelichten aan de hand van enige zinsneden uit lezingen, die ongeveer honderdvijftig jaar geleden gehouden zijn door Black. Black heeft zeer veel bijgedragen tot het ophelderen van de moeilijkheden, die verband hielden met de begrippen warmte en temperatuur:

“Met behulp van dit instrument hebben wij geleerd dat als wij 1000 of meer verschillende soorten materie nemen, zoals metalen, stenen, zouten, houtsoorten, veren, wol, water en verschillende andere vloeistoffen, alle van verschillende warmtes, en als wij deze tezamen plaatsen in eenzelfde kamer, waarin geen vuur is en waarin de zon niet schijnt, de warmte van de warmere van deze lichamen zich zal mededelen aan de koudere, waarmede enige uren, of een dag gemoeid is. Als wij nadien elk voorwerp achtereenvolgens met een thermometer onderzoeken, zal deze altijd precies dezelfde graad aanwijzen."

Het in cursief gedrukte woord warmtes, moet volgens onze hedendaagse nomenclatuur vervangen worden door temperaturen.