HOOFDSTUK II

figuur

De moeilijkheden werden zelfs nog groter door een experiment dat Rowland met grote vaardigheid ongeveer zestig jaar geleden uitvoerde. De technische details buiten beschouwing latende, kan dit experiment als volgt beschreven worden: stel je een kleine geladen bol voor, die zich zeer snel beweegt langs een cirkel, in welks middelpunt zich een magneetnaald bevindt. In principe is dit experiment identiek aan dat van Oersted. Het enige verschil is dat wij hier in plaats van met een gewone elektrische stroom, te doen hebben met een mechanisch veroorzaakte beweging van de elektrische lading. Rowland vond dat het resultaat inderdaad gelijksoortig is aan dat wat wij waarnemen bij een elektrische stroom door een cirkelvormige draad. De magneetnaald wijkt uit ten gevolge van een loodrecht op het vlak van beweging staande kracht.

Wij laten de lading nu sneller roteren. Het gevolg hiervan is dat de kracht op de magneetpool groter wordt, de uitwijking van de magneetnaald uit de oorspronkelijke stand wordt groter. Deze waarneming betekent een tweede ernstige complicatie. Niet alleen is de kracht niet gericht volgens de verbindingslijn van magneetpool en lading, maar de grootte van de kracht is afhankelijk van de snelheid van de lading.